Samenwerking, originaliteit, zelfwerkzaamheid, lage drempels en een integrale aanpak; deze kenmerken van de werkwijze van LEADER, zijn van het grootste belang voor een gezonde toekomst voor landbouw en platteland. Bovendien moet deze aanpak hoog op de politieke agenda komen te staan, waarbij de rol van overheden niet gelegen is in meer bestuur en regelgeving, maar juist aan faciliteren van, en ruimte bieden aan, lokale initiatieven. Dit werd duidelijk tijdens de najaarsconferentie ‘Van Landbouw naar Platteland, nieuwe kansen met LEADER’ die op 27 november plaats had in ‘s Hertogenbosch. Tijdens de conferentie benaderden sprekers vanuit diverse terreinen de samenhang tussen landbouw en platteland. Gedeputeerde Erik Janse de Jong opende de conferentie namens gedeputeerde Paul Rüpp. Hij pleitte voor visie, moed en geld om de vitaliteit van het platteland te waarborgen. Het landelijk gebied en recreatie hebben elkaar inmiddels klemgezet maar ’met inzet, een rechte rug en veel ge!

duld kan veel bereikt worden,' aldus de volksvertegenwoordiger. Beheer van het landschap als taak voor plattelandsbewoners en de aantrekkelijkheid van dorpen voor jongeren noemde hij daarbij als belangrijke doelen.

Het moet geen openluchtmuseum worden

Dagvoorzitter Peter van Zutphen benadrukte het belang van ervaringen met LEADER+. Plannen voor herverdeling van verantwoordelijkheden onder de betrokkenen en het beter benutten van sociaal kapitaal, waren volgens hem de voornaamste uitdagingen. Barto Piersma van het ministerie van LNV onderstreepte de wederzijdse afhankelijkheid van landbouw en plattelandsontwikkeling binnen het nieuwe krachtenveld. Volgens hem was vooral het zoeken naar nieuwe markten nodig om het ondernemerschap te versterken door lokale activiteiten en diensten te verbreden. ‘Want het moet geen openluchtmuseum worden’.

Plattelandsontwikkelende boeren zijn geen minderheid meer

Boerin Monique van der Laan-Veraart gaf aan de hand van praktijkvoorbeelden een aantal praktische wenken voor het vergroten van de betrokkenheid van de boeren, waaronder het helder en tijdig communiceren en het benadrukken van gezamenlijke belangen. In hoeverre de werkwijze van LEADER kan bijdragen aan de ontwikkeling van landbouw en platteland werd uiteengezet door coordinator van het LEADER+ Netwerk Nederland, Henk Kieft. De nieuwe situatie, waarbij agrarische activiteiten en plattelandsontwikkeling geen gescheiden sectoren meer zijn, vraagt om een nieuwe aanpak. Minder regels en meer activering zijn vereist. De LEADERwerkwijze is hiervoor een bruikbaar instrument.

Groene ruimte, cultuur en platteland

Tijdens de debatten en de workshops hebben deelnemers gezamenlijk onderzocht en geïnventariseerd op welke manier de betrokkenheid van lokale bewoners en een goede verdeling van middelen de noodzakelijke veranderingen zouden kunnen bespoedigen. Terugkerende thema's waren een beperking van de invloed van de overheid, meer ruimte voor lokale initiatieven, de bereidheid om risico's te nemen en nieuwe financieringsconstructies.

Voor meer informatie over deze conferentie kunt u bellen met het Leader+ netwerkteam, Marga de Jong: 033-4326090. Een uitgebreid verslag van deze conferentie is na 16 december te vinden op

LEADER wordt ook wel de kraamkamer voor nieuw plattelandsbeleid genoemd. Het is een experimenteel programma dat in landen binnen de EU lokale en regionale initiatieven financiert en faciliteert. De fondsen vormen onderdeel van de zogenaamde structuurfondsen die bedoeld zijn om marginale regio\'s mee te trekken in de vaart der volken. Initiatiefnemers van LEADER+projecten kunnen private partijen, plaatselijke verenigingen, provincies en gemeenten zijn.

LEADER werkt met 7 karakteristieken die zeer bruikbaar zijn in Nederland en biedt daarmee toegevoegde waarde aan andere gebiedsgerichte programma\'s:

Neem het gebied als uitgangspunt.

Betrek de bevolking actief en stel begeleidende expertise op afroep beschikbaar.

Bestuur het gebied interactief (publiek plus privaat).

Focus op innovatie (en durf risico te nemen).

Zoek oplossingen in multisectoraal en integraal werken

Bevorder het leren van deze aanpak dmv samenwerken, ook internationaal.

Zet de fondsen direct ter beschikking van het gebied en onder eigen interactief beheer.